Siêu âm Nội soi EUS chính là sự kết hợp giữa kỹ thuật nội soi và siêu âm. Đây là phương pháp tiên tiến và hiện đại, sử dụng dây nội soi có gắn đầu dò siêu âm giúp chẩn đoán và can thiệp những tổn thương về đường tiêu hóa, mật, tụy, các tổn thương niêm mạc và ngoài niêm mạc ống tiêu hóa. Đặc biệt, kỹ thuật này có ý nghĩa rất lớn trong việc chẩn đoán ung thư ở giai đoạn sớm (phát hiện khối u ở giai đoạn sớm giúp điều trị khỏi lên đến 98-100%) hay phát hiện những khối u nằm sâu trong ổ bụng với mức độ xâm lấn tối thiểu.

So với các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác như CT đa dãy hay MRI thì siêu âm nội soi được đánh giá cao hơn. Hơn nữa, sự kết hợp siêu âm nội soi với Chọc hút sinh thiết nhỏ FNA (giúp lấy mẫu mô sinh thiết GPB) cho phép đánh giá sự liên quan với các hạch lân cận so với các khối u, phát hiện sự xâm lấn của khối u ra các cơ quan xung quanh.

Siêu âm nội soi có vai trò và ý nghĩa lớn trong chẩn đoán bệnh lý thực quản, giúp đánh giá giai đoạn sớm K Thực quản, sự xâm lấn của khối u tới các lớp của thực quản, đồng thời phát hiện di căn hạch gần, di căn hạch trung thất.

Đối với việc chẩn đoán bệnh lý ở dạ dày thì siêu âm nội soi giúp chẩn đoán phân biệt giai đoạn sớm trong ung thư dạ dày, các u dưới niêm mạc dạ dày, giúp phát hiện di căn hạch gần và các hạch lân cận so với khối u, phát hiện sự xâm lấn của khối u ra cơ quan xung quanh, di căn gan lách.

Hiện nay, trong chuyên ngành nội soi tiêu hóa với việc ứng dụng siêu âm nội soi trong chẩn đoán và điều trị kết hợp với một số thiết bị công nghệ hiện đại, đó là:

• Đầu dò radial: Thiết bị này cho được hình ảnh 360 độ xung quanh chiếc đầu dò theo mặt phẳng vuông góc với trục ống soi. Đầu dò radial được dùng trong khảo sát các tổn thương ở đường tiêu hóa (thực quản, dạ dày, tá tràng) và vùng mật tụy, các tổn thương ở đại trực tràng. Sử dụng đầu dò radial có thể cùng một lúc cho hình ảnh nội soi và hình ảnh siêu âm.
• Đầu dò linear: Thiết bị này thu được hình ảnh hình rẻ quạt. Dưới sự hướng dẫn của siêu âm nội soi kết hợp với đầu dò linear có thể cho phép sinh thiết bằng kim nhỏ với các tổn thương đang nghi ngờ.
• Đầu dò miniprobe: Đầu dò miniprobe sử dụng tần số cao 20 - 30 MH, có thể được đưa vào tiếp cận tổn thương thông qua sinh thiết của các máy nội soi. So với đầu dò radial và linear thì đầu đò miniprobe có tần số cao nhất, giúp thu được hình ảnh rõ nét từng lớp của thành ống tiêu hóa. Từ đó giúp bác sĩ đánh giá được giai đoạn ung thư sớm, hỗ trợ hiệu quả trong chỉ định điều trị.